يادداشت پايگاه خبري تحليلي پيرغار؛
اين واقعيت آنچنان بر‌جستگي دارد و از اهميت بالايي بر‌خور‌دار است که مراکز علم‌سنجي در دنيا به صورت مستمر آن را رصد کرده و در گزارش‌هاي آماري خود مورد توجه قرار مي‌دهند. حضرت امام خامنه‌اي (مد‌ظله العالي) در ديدار روز سه‌شنبه مورخ 15 مرداد با جمعي از اساتيد، اعضاي هيئت‌هاي علمي و محققان دانشگاهي، با استناد به آمار‌هاي مراکز علمي دنيا در همين راستا فرمودند: «بر اساس اين آمار‌ها، رشد علمي کشور در 12 سال گذشته، نسبت به قبل از آن 16 برابر شده و رشد پيشرفت علم در ايران 13 برابر متوسط دنياست.» معظم‌له با اشاره به بر‌آورد‌هاي علمي از آينده پيشرفت علم در ايران فرمودند: «مراکز اطلاع‌رساني علمي در دنيا تأکيد دارند که اگر پيشرفت علمي ايران به همين صورت ادامه پيدا کند، پنج سال ديگر، ايران رتبه چهارم علمي دنيا را به دست خواهد آورد.»
تصور کنيد پنج سال ديگر فرا رسيده و ايران به رتبه چهارم علمي جهان دست يافته باشد. تصور کنيد در کنار اين پيشرفت علمي، گام‌هاي مؤثري نيز براي تبديل دانش و علم به فناوري از سوي دستگاه‌هاي مختلف طي اين مدت بر‌داشته شود. با اين تصورات، ايران پنج سال آينده و در صورت استمرار اين حرکت 10 يا 20 سال آينده، از چه جايگاه و موقعيتي در منطقه و جهان بر‌خور‌دار خواهد بود؟ جواب بسيار روشن است. جواب آنچنان روشن است که دشمنان ملت ايران، از بر‌خور‌دار شدن ايران از چنين جايگاهي به شدت وحشت دارند. به خاطر همين وحشت است که آنان تمام توان خود را بسيج کرده‌اند تا از پيشرفت علمي کشور و ديگر پيشرفت‌ها جلو‌گيري کنند.
رهبر معظم انقلاب اسلامي در اين ديدار صميمي، «اقتدار ايران»، «اقتدار سياسي- اقتصادي ايران» و «عزت بيشتر ايرانيان در جامعه بين‌الملل» را، در گرو تقويت «گفتمان علمي، گفتمان پيشرفت علمي و گفتمان پيشرفت عمومي کشور» در دانشگاه‌ها دانسته و اساتيد و محققان را نسبت به توطئه‌ها و دسيسه‌هاي دشمنان در کمين نشسته در اين مسير، هشدار دادند. ايشان در اين راستا مي‌فرمايند: «جبهه عنود لجوجي که بر‌خلاف ادعاهايش تنها از چند کشور معدود و سلطه‌طلب غربي تشکيل شده، در مقابل نظام اسلامي و ملت ايران صف‌آرايي کرده و از هيچ نوع کار‌شکني از جمله مانع‌تراشي در برابر پيشرفت علمي ايران خودداري نمي‌کند.»
دولت يازدهم مسئوليت بزرگي در اين راستا بر دوش دارد. به طور قطع يکي از شاخص‌هاي مهم در ارزيابي عملکرد دولت آقاي روحاني در سال 1396، نقش دولت ايشان در پيشرفت علمي کشور خواهد بود. آيا دولت آقاي روحاني مي‌تواند با هوشمندي، عبور از موانع و گرفتار نشدن در کمين دشمنان کينه‌توز، جايگاه ايران اسلامي را از نظر رتبه علمي در جهان طي چهار سال آينده به «رتبه چهارم» نزديک نمايد؟ جواب مثبت خواهد بود در صورتي که دولت يازدهم بتواند سر‌عت رشد علمي را در کشور در همين سطح حفظ نموده و در صورت امکان بر سر‌عت آن بيفزايد.
رهبر فرزانه انقلاب اسلامي در ديدار با اساتيد، اعضاي هيئت‌هاي علمي و محققان دانشگاه‌ها، به نقشه‌هاي دشمنان در کمين نشسته در مسير پيشرفت علمي کشور اشاره فرمودند، که بيش از همه دولتمردان و در رأس آنها جناب آقاي دکتر روحاني و وزير علوم دولت ايشان بايد به اين نقشه‌ها توجه کنند.
معظم‌له ضمن در‌خواست از همه اساتيد، مديران، عناصر مؤثر و متنفذ در فضاي دانشگاه‌ها، که اجازه ندهند مسائل کم‌اهميت غير‌اساسي در دانشگاه‌ها موج آفريني کرده و فضاي عمومي دانشگاه‌ها را از مسائل اساسي کشور دور سازد، فرمودند: «دشمناني وجود دارند که مي‌خواهند حتي مسائل صنفي دانشگاه‌ها را به سمت مسائل سياسي بکشانند، اما همه تلاش کنند که دانشگاه‌ها تحت‌الشعاع مسائل کوچک و تحت تأثير جريان‌هاي سياسي قرار نگيرد.»
در اين ميان يکي از عوامل کليدي و بر‌جسته براي شکل‌دهي به فضاي عمومي دانشگاه‌ها با باز‌گشايي آنها در مهر‌ماه، رويکرد‌هاي وزير علوم دولت آينده است. آيا وزير پيشنهادي آقاي روحاني به مجلس براي وزارت علوم، با رويکردي علمي و تلاش براي پيشرفت علمي کشور پا به اين وزارتخانه خواهد گذاشت يا اينکه داراي رويکردي سياسي خواهد بود؟ ملت ايران در دوره اصلاحات، نتايج رويکرد‌هاي سياسي وزير علوم و رؤساي دانشگاه‌ها را در قضاياي تلخي چون حوادث کوي دانشگاه در 18 تير 1378 تجربه کرده است. در آن دوران اصلاح‌طلبان با صراحت اعلام کردند اصلاحات داراي دو بال مطبوعات و جنبش دانشجويي است.
بر اساس اين نظريه، جريان اصلاحات خارج از دانشگاه، به دانشگاه و دانشجو به عنوان يک ابزار سياسي براي پيشبرد مقاصد خود نگريست و بر اساس اين نگرش ابزاري به دانشجو، فضاي دانشگاه‌ها به سمت جنجال‌آفريني و تنش‌زايي پيش رفت. دانشگاه و دانشجو بايد در خدمت پيشرفت کشور و تأمين منافع ملي و تأثير‌گذار بر جريان‌هاي سياسي و حاکميت با رويکردي عدالتخواهانه باشد.
در نقطه مقابل اين مطلوب، برخي از جريان‌هاي سياسي به دنبال آنند تا از دانشجو و دانشگاه‌ها، در راستاي منافع گروهي و حزبي استفاده کنند.
در اين ميان، رئيس دولت يازدهم است که با انتخاب وزير علوم شايسته و علم‌محور و متعهد يا کمک به تقويت گفتمان علمي، گفتمان پيشرفت در فضاي دانشگاه‌ها خواهد کرد يا با انتخاب يک وزير با رويکرد سياسي، فضاي دانشگاه‌ها را به سمت شرايط دوران اصلاحات خواهد کشاند؟ با توجه به ضرورت صيانت از گفتمان پيشرفت علمي کشور، اميد است هم جناب آقاي روحاني و هم مجلس شوراي اسلامي، در انتخاب وزير علوم به اين مهم توجه داشته باشند.
دکتر يد‌الله جواني